Mentaal welbevinden en veerkracht

Uitdagingen en bijbehorende stress horen bij het leven. Een grote groep jongeren heeft voldoende veerkracht om hiermee om te gaan. Maar er is een groeiende groep jongeren die te maken krijgt met psychische problemen. Zij lopen hierdoor vast in de samenleving. Zo komt het mentale welzijn van deze jeugdigen onder druk te staan. De coronacrisis met lockdowns en bijbehorende maatregelen heeft ook een rol gespeeld bij het ontstaan of verergeren van mentale klachten bij jongeren. Kennis over hoe jeugdprofessionals, ouders en andere opvoeders het mentaal welbevinden van kinderen en jongeren in het zicht kunnen houden en hierop kunnen acteren is van groot belang. Daarnaast moet gewaakt worden voor onnodige problematisering en labelling. Het is helpend om psychische diversiteit en problemen vanaf jonge leeftijd meer bespreekbaar te maken.

Opening door twee dagvoorzitters

Aan Merel van Dorp de taak om als dagvoorzitter de wetenschap, beleid en praktijk met elkaar te verbinden op dit onderwerp. Dat kan ze, vanuit haar achtergrond als journalist én sociaal wetenschapper heel goed. Dat doet ze niet alleen. Want Lina Boukhoubza ondersteunt haar hierbij. Want we hebben het niet alleen óver jeugd, met Lina geven we de jeugd ook letterlijk een podium.

Marloes Kleinjan: ‘Mentale gezondheid bevorderen? Draai aan meerdere knoppen’

Wat is er nodig om de mentale gezondheid van jeugd te bevorderen? De afgelopen decennia is duidelijk geworden hoe belangrijk de mentale gezondheid van kinderen en adolescenten is. Ook is door covid-19 de aandacht voor mentale gezondheid toegenomen en komen er meer middelen beschikbaar om te investeren in de bevordering van de mentale gezondheid. Zo is in Nederland ‘welbevinden en sociaal-emotionele ontwikkeling’ een onderwerp geworden binnen het Nationaal Programma Onderwijs en is er momenteel een landelijke aanpak rond mentale gezondheid in de maak. Dat is goed nieuws, want investeren in mentale gezondheid en het voorkomen van psychische problemen kan bijdragen aan het ervaren van een goede kwaliteit van leven en het versterken van het gevoel erbij te horen en het gevoel te kunnen participeren in de samenleving. Bovendien kan het leiden tot lagere kosten voor de gezondheidszorg en een lager risico op het ontwikkelen van psychologische stoornissen later in het leven.

De vraag is echter of we op dit moment over de juiste bouwstenen en infrastructuur beschikken om effectief in te kunnen zetten op het versterken van de mentale gezondheid en het voorkomen van psychische problemen bij jongeren. Ik denk dat hier nog veel winst te behalen valt. Het aanbod van preventieve interventies is versnipperd, we weten vaak nog te weinig over de effectiviteit ervan, interventies zijn vaak niet goed ingebed en er is geen goede infrastructuur voor duurzame implementatie.

Femke Kaulingfreks: ‘Is er sprake van een verloren generatie? Nee, van een veerkrachtige generatie!’

In haar keynote vertelt Femke waarom zij denkt dat we beter kunnen spreken van een veerkrachtige generatie dan van een verloren generatie. Ondanks de grote, eigentijdse uitdagingen waar de jeugd mee te maken heeft. Hoe kunnen opvoeders en pedagogisch professionals samen bijdragen aan een rijke opgroeicontext waarin jongeren zich veerkrachtig kunnen ontwikkelen? En wat kunnen beleidsmakers doen om hier de juiste randvoorwaarden voor te scheppen? Aan de hand van verschillende wijkgerichte voorbeelden neemt Femke je mee in een duiding van het begrip ‘veerkracht’ én de rol die veerkracht speelt in de sociale identiteitsvorming van jongeren.

Panelgesprek

Tijd voor het panelgesprek met wethouder Michiel van Willigen en Lokalis-bestuurder Marenne van Kempen. Welke kansen zijn er om het mentaal welbevinden en veerkracht van jongeren te versterken?

De volgende dilemma’s worden besproken:
• Openheid over hoe het met je gaat, zorgt voor een ‘pamper-generatie’
• Focussen op risicofactoren is verkeerd
• Stop met inzetten op eigen kracht van jongeren en gezinnen
• Professionals en beleidsmakers moeten voorkomen dat kinderen crashen (reserve)
• Mentale gezondheid bevorderen? Ga gewoon in gesprek en werk beter samen!

Wie wil jij ontmoeten?

Dit jaar introduceerden we de Ontmoetingsplek, waar je je vragen en/of expertise kon delen. Omdat je bijvoorbeeld een vraag hebt en/of op zoek bent naar iemand met specifieke expertise of ervaringen. Of omdat je een mooi idee hebt dat je graag eens met iemand zou willen delen of verder uitwerken. Het vinden van de juiste mensen startte allemaal met het invullen van een kaartje!

‘Jeugd in Onderzoek is niet voor niks dé ontmoetingsplek om kennis en ervaringen vanuit verschillende expertises te verbinden en zo de ondersteuning aan jeugd en ouders te verbeteren.’

Razende reporter 

Razende reporter Kaya van den Dikkenberg maakte een leuke compilatievideo van de dag. Beleef de dag opnieuw door haar ogen én die van de deelnemers!

Meer weten over hoe anderen #Jio2022 hebben ervaren? Bekijk het evenement op Twitter. 

Interviews door Merel van Dorp

Fotografie door Martin de Bouter