L3.2 Speciaal onderwijs

Jeugd en media in het speciaal onderwijs

Herken je dit? Leerlingen die oververmoeid in de klas zitten omdat ze de avond daarvoor lang hebben gegamed. Leerlingen die ruzie op het schoolplein hebben over een nare geplaatste opmerking onder een TikTok video. Of leerlingen die dreigementen naar elkaar sturen via WhatsApp de avond voordat school begint. Hoe gaan beroepskrachten in het Speciaal Onderwijs (SO) om met het mediagebruik van leerlingen? Onderzoekers van het lectoraat Jeugd & Media spraken met beroepskrachten in het SO (orthopedagogen, IB-ers, schoolmaatschappelijk werkers, leerkrachten, pedagogisch ondersteuners en directeuren) over:

• wat voor media de leerlingen gebruiken en welke online kansen en problemen zij daarbij ervaren
• welke kinderen meest vatbaar voor problemen zijn
• hoe de beroepskrachten met de problemen op school omgaan
• en wat ze daarbij nodig hebben om effectief te zijn.

In deze sessie delen we wat uit deze gesprekken naar voren kwam en is ruimte om hierover in gesprek te gaan.

Tijdens deze sessie:

• leer je over de online kansen en risico’s die beroepskrachten zien bij leerlingen in het Speciaal Onderwijs (SO)
• krijg je inzicht in hoe beroepskrachten in het Speciaal Onderwijs (SO) omgaan met (problematisch) mediagebruik van leerlingen

Partnerschap in jeugdhulp en speciaal onderwijs

Partnerschap tussen professionals, jeugdigen en ouders is van groot belang in het werken met kwetsbare gezinnen. Dit benadrukt  onderzoek en de praktijk steeds vaker. Toch lukt het professionals niet altijd om een goede samenwerkingsrelatie aan te gaan. En  daarmee de eigen regie van gezinnen te vergroten. In deze lezing gaan we in op onze interviewstudie (n=82) naar ervaringen van jeugdigen, ouders en professionals in partnerschap in diverse hulpverleningsdomeinen. In welke mate wordt de samenwerking ‘in de driehoek’ als gelijkwaardig ervaren? In hoeverre is er aandacht voor de eigen regie op opvoeden en opgroeien? In de analyse onderscheiden we drie categorieën van samenwerking (Leenders et al. 2019, Gerdes et al. 2020).

De resultaten laten zien dat jeugdigen het meest kritisch zijn over gelijkwaardigheid. Ouders en professionals signaleren een samenwerking die vooral gericht is op informeren.

Tijdens deze sessie:

• leer je op welke verschillende manieren je kritisch kijkt naar partnerschap tussen professionals, ouders en jeugdigen en het begrippenkader te verscherpen
• ontdek je wat ‘passende regie’ is en wat het impliceert voor het handelen van de professional

Effectiviteit ABC-methodiek: preventief samenwerken aan gedrag op school

Leerlingen besteden veel tijd in school. Waar ze essentiële vaardigheden leren die bijdragen aan hun sociaal-emotionele ontwikkeling, zoals zelfregulatie en autonomie. Voor leerlingen in het speciaal onderwijs is het leren van deze vaardigheden anders vanwege gedragsproblematiek. Leerkrachten spelen dan ook een belangrijke rol bij het begeleiden van deze ontwikkeling, maar ervaren soms handelingsverlegenheid. Om hen te ondersteunen is de ABC-methodiek ontwikkeld. Met als doel handvatten te geven voor preventief handelen ter voorkoming van gedragsescalatie. Leerlingen worden ondersteund in hun emotieregulatie en krijgen autonomie rondom hun gedragssturing. Met een effectonderzoek onderzochten we hoe de ABC-training bijdraagt in het verminderen van handelingsverlegenheid van leerkrachten met een voor-, na- en follow-up meting. De eerste resultaten zijn positief: leerkrachten ervaren meer self-efficacy. Biedt de ABC-methode ook kansen voor samenwerking met zorgprofessionals?

Tijdens deze sessie:

• ontdek je hoe gedrag voorwaardelijk is voor het komen tot leren op school
• maak je kennis met de ABC-methodiek voor gedragsbeïnvloeding op school